Η Κονταριώτισσα, χωριό που παλαιότερα λεγόταν Κουντουργιώτισσα, απέχει μόνο 9 χιλιόμετρα από την Κατερίνη. Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ετυμολογία του ονόματός της. Ίσως από τα «Άγια Κόντουρα», τις Δυνάμεις που εικονίζονται στον τρούλο και προαγγέλλουν την Ανάληψη του Κυρίου. Ίσως από τα άλογα των αγγελιοφόρων που ονομάζονταν «κόντουρα», γιατί είχαν κοντές ουρές – εκδοχή που ενισχύεται από το κεντρικό μνημειώδες έργο που απεικονίζει τον Μέγα Αλέξανδρο και τα άλογά του. Πράγματι, στο χωριό Κονταριώτισσα, εκεί όπου στην αρχαιότητα υπήρχε η αρχαία πόλη Πιερίς, εκεί όπου λατρευόταν ο Ορφέας, σήμερα υπάρχει μνημείο αφιερωμένο «στην εκπαίδευση αλόγων υπό Μακεδόνων ιππέων διά τους Ολυμπιακούς αγώνας και τας εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Στο κέντρο το μακεδονικό αστέρι και εκατέρωθεν οι σάρισες. Λέγεται ότι από το μακρύ κοντάρι της σάρισας πήρε το όνομά της η Κονταριώτισσα, καθώς τα ξύλινα κοντάρια κατασκευάζονταν από το δάσος που υπήρχε γύρω από τον ναό. Άλλη μια εκδοχή αρκούντως πειστική.

Η πίστη των κατοίκων της περιοχής αποκαλύπτεται από το πλήθος των ναών που χτίστηκαν στο Ολύμπιο βουνό. Σε καταφανή αντίθεση με το νεόκτιστο, του 1983, πολυτελές μοναστήρι του Όσιου Εφραίμ, που μοιάζει σα να βγήκε από μεσαιωνικό παραμύθι, ο υπέροχος βυζαντινός ναός της Παναγίας Κονταριώτισσας, εμφανίστηκε μπροστά μας ως κτίσμα ταπεινό και μεγαλοπρεπές συνάμα, απόλυτα εναρμονισμένο με το τοπίο, απόλυτα ενσωματωμένο στον περιβάλλοντα χώρο. Η εκκλησία της Παναγίας της Κουντουργιανής, όπως λέγεται αλλιώς, έζησε στιγμές δόξας και μεγαλείου στο παρελθόν, ένα παρελθόν μακραίωνο, καθώς πρόκειται για μνημείο του 10^ου– 11^ου αιώνα, ένα από τα σημαντικότερα σωζόμενα ακέραια μνημεία της Πιερίας, χτισμένο πάνω σε λόφο βορειοδυτικά του οικισμού. Τρουλαίος ναός με περίστωο και δυο παρεκκλήσια, όπου στο ένα υπάρχει πηγάδι με αγίασμα, ενώ στο άλλο βαπτιστήριο με μαρμάρινη κολυμβήθρα.

Σκοτεινό και κρύο το εσωτερικό του ναού. Ανοίξαμε τις πλάγιες πόρτες και μπήκε το ασθενές φως του χειμωνιάτικου πρωινού. Σαν κάδρο οι παραστάδες της πόρτας έδιναν το πλαίσιο για το υπέροχο χειμερινό τοπίο στη βαριά σκιά του Ολύμπου. Στην ξενάγησή μας η παθιασμένη παλιννοστήσασα εξ Αμερικής Γεωργία Γκριμούλα μας έδειξε τα μυστικά του ναού αλλά και της περιοχής, έτσι όπως γλαφυρά τα περιγράφει στο βιβλίο της «Ιστορία της παλιάς Κονταριώτισσας». Μέσα, όπως κι έξω, η εκκλησία συντηρήθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία με τέτοιον τρόπο, ώστε να απέχει το λιγότερο δυνατό από την πρωταρχική της μορφή. Κοιτάμε ψηλά, στους σκοτεινούς ξεθωριασμένους τοίχους. Ακόμη αχνοφαίνεται η εικονογραφία τους, καθώς και κατάλοιπα από τοιχογραφίες στον τρούλο, που απεικονίζουν τον Παντοκράτορα σε «Δόξα» που τη συγκρατούν τέσσερις αρχάγγελοι. Θυμίζουμε ότι «Δόξα» είναι το κυκλικό φωτεινό σχήμα που περιβάλλει τον Χριστό ως σύμβολο της Θείας φύσης του.

Μετά κοιτάμε χαμηλά. Στο πέτρινο δάπεδο, οι πλάκες από τερακότα με την επιγραφή ΔΙΟΝ, με σύμβολα και γράμματα αρχαιοελληνικά, φερμένες από το γειτονικό Δίον, αποτελούν επιβιώσεις της παλιάς θρησκείας. Συνήθης πρακτική των νεότερων χρόνων να χρησιμοποιούνται τα αρχαία δομικά υλικά για την ανέγερση χριστιανικών ναών παντού στην Ελλάδα και όχι μόνο. Πρόκειται για ένα ακόμη εντυπωσιακό παλίμψηστο της πίστης.

Η πεζοπορική κυκλική διαδρομή: ΕΟΣ Βροντούς – Καταρράκτης Αγίας Κόρης

Αφετηρία μας ήταν το καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου Βροντούς Ολύμπου που εδρεύει στη θέση Αγίων Αποστόλων, 3 χιλιόμετρα από το χωριό της Βροντούς. Ένας σύλλογος δραστήριος που ιδρύθηκε το 1993 για να αναδείξει και να αξιοποιήσει τη φυσική ομορφιά του Ολύμπου, αλλά και για να διαπλάσει ορειβατική συνείδηση μέσα από ορειβατικές αναβάσεις, τη σήμανση και τον καθαρισμό μονοπατιών. Εκεί συναντήσαμε τον Γιώργο Σπανό, εκ των πιο δραστήριων μελών του Συλλόγου, που υπήρξε ο οδηγός μας σε όλη τη διαδρομή.

Από το καταφύγιο κατευθυνθήκαμε προς τη γέφυρα των «κούκλων» και σε περίπου 20’  βγήκαμε στον δρόμο. Σε 40’ φτάσαμε σε ένα ωραιότατο ξύλινο Τρίπορτο που ξεφύτρωσε μπροστά μας, θυμίζοντας μας το δίλημμα του Ηρακλή. Δε διστάσαμε πολύ, αφού είχαμε προαποφασίσει τον προορισμό μας. Επιλέξαμε, λοιπόν, την ξύλινη κατασκευή-πόρτα που οδηγεί στην Αγία Κόρη. Κατηφορίσαμε το όμορφο μονοπάτι μέσα στο δάσος, ενώ στα αριστερά μας ακούγαμε το φλύαρο ρέμα της Αγίας Κόρης. Από το τρίπορτο σε 25’ φτάσαμε με συνεχή κατάβαση στο λουτρό της Αφροδίτης (Τζαβάλι το μη αρχαιοπρεπές παλιό της όνομα) και θαυμάσαμε τον καταρράκτη της θεάς. 30’ αργότερα μας περίμενε ο καταρράκτης του Ιτάμου. Συνολικά, από τους Αγίους Αποστόλους ως το Λουτρό της Αφροδίτης, η απόσταση είναι 4 χιλιόμετρα και η υψομετρική διαφορά 300 μέτρα.

Μετά από μια σύντομη στάση για ανεφοδιασμό -πρασοτυρόπιτα από τα χεράκια της μητέρας του Γιώργου-, συνεχίσαμε το ίδιο μονοπάτι που οδηγεί στον καταρράκτη της Αγίας Κόρης, τοπίο μαγευτικό με νερά που κυλούν ορμητικά μέσα στην οργιώδη βλάστηση, σχηματίζοντας βάθρες και καθηλωτικές εικόνες. Μια φυσιολατρική δραστηριότητα που προτείνουμε είναι το canyoning στο φαράγγι της Αγίας Κόρης. Χαμηλής δυσκολίας, είναι ιδανικό για οικογένειες με μικρά παιδιά, ομάδες παιδιών κι αρχάριων ενήλικων, και γενικότερα για όσους θέλουν να μυηθούν στα μυστικά του ξεχωριστού αυτού αθλήματος. Προσφέρει 7 rappel σε υπέροχους καταρράκτες από 7 έως 16 μέτρα, τμήματα των οποίων μπορούν να μετατραπούν σε διασκεδαστικές νεροτσουλήθρες. Η διάρκεια κατάβασης υπολογίζεται σε περίπου 3,5-4 ώρες. Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με την Olympos Trek.

Σε όλη τη διαδρομή θαυμάσαμε την κομψή γιανκέα με τα τριχωτά φύλλα και τον ρόδακα στη βάση, ένα από τα σημαντικότερα ενδημικά φυτά του Ολύμπου, ζωντανό φυτικό λείψανο της εποχής των Παγετώνων, είδος που προστατεύεται από την ελληνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία. Όσο για την αγριοκουμαριά ή γλυστροκουμαριά, τι δέντρο κι αυτό! Κορμός που κοκκινίζει, πορτοκαλοκόκκινος, που αλλάζει σαν φιδοπουκάμισο, μέχρι που καταλήγει σε παπυρώδεις φλούδες, κορμός λείος που θες να τον αγγίξεις σαν σώμα γυναικείο, καμπυλωτό και φιδίσιο. Είδαμε και δέντρο ίταμος, του οποίου τα διάφορα μέρη -ξύλο, βελόνες, σπέρματα- είναι τοξικά. Στην ελληνική μυθολογία οι Ερινύες τιμωρούσαν την ανθρώπινη ύβρι με το δηλητήριο του Ιτάμου, ενώ η Άρτεμις συνήθιζε να αλείφει τα δηλητηριώδη βέλη της με το δηλητήριο των κόκκινων καρπών του. Με τα βέλη αυτά η θεά σκότωσε τα παιδιά της Νιόβης ως θεϊκή τιμωρία για την αλαζονεία της μάνας τους κατά το αρχαιοελληνικό και διαχρονικό μοτίβο: Ύβρις – Νέμεσις – Τίσις.

Συνεχίσαμε το μονοπάτι και φτάσαμε στο εκκλησάκι της Αγίας Κόρης, χτισμένο γύρω από ένα δέντρο όπου αναβλύζει αγίασμα. Δίπλα στο εκκλησάκι, υπάρχουν πινακίδες που αποτρέπουν οποιαδήποτε αναφορά στην αρχαία θρησκεία με κάπως φαιδρό τρόπο και ακαλαισθησία παράταιρη με την ομορφιά του φυσικού τοπίου. «Αποφεύγετε τα ειδωλολατρικά εθίματα… ως σατανικαί εφευρέσεις…», «ο πράττων ταύτα αμαρτάνει πλανόμενος από τον διάβολον» κι άλλες παραινέσεις παρόμοιου περιεχομένου. Το ίδιο ακαλαίσθητα και τα υφάσματα εν είδει κορδέλας στα κλαριά δέντρου ως τάμα-επίκληση για λύτρωση από βάσανα, καθώς και το μπορντώ χαλί στη σπηλιά της Αγία Κόρης.

«Θείω έρωτι πυρουμένη και ταις ηδοναίς του δυνάστου μη δουλεύσασα τη ερημία ταύτη κατέφυγεν όθεν την πύλην της βασιλείας του Θεού εύρατο». Αυτά λέει η επιγραφή σχετικά με την άγνωστη κόρη που κατέφυγε στη σπηλιά για να γλιτώσει από τον αγά. Καθώς η Αγία Κόρη δεν αναγνωρίστηκε επίσημα από την Εκκλησία ως αγία, ούτε έχει ταυτιστεί με κάποιο πρόσωπο ή εποχή συγκεκριμένη, το αφήγημα αυτό διόλου δεν με έπεισε. Κάτω από το βουνό των αρχαίων θεών το ουσιαστικό «κόρη» για μένα παραπέμπει στη μία και μοναδική Κόρη: έτσι ονομάζεται στην αρχαία γραμματεία η Περσεφόνη. Η Δήμητρα και η Κόρη.

Απομακρυνθήκαμε με σκεπτικισμό από την Αγία Κόρη, ανηφορίσαμε τα 169 τσιμεντένια σκαλοπάτια κι από τη ρεματιά ανεβήκαμε στο ευρύχωρο πάρκινγκ που απέχει μόνο 5 χιλιόμετρα από το χωριό Βροντού. Φυσικά, θα μπορούσε να ακολουθηθεί η αντίστροφη πορεία για όσους προτιμούν να αφήσουν το αυτοκίνητο στο πάρκινγκ: να εισέλθουν από την πύλη και να κατηφορίσουν το μονοπάτι μέχρι τη γέφυρα που ενώνει τις δύο πλαγιές της ρεματιάς κι οδηγεί στην είσοδο του προσκυνήματος προς την Αγία Κόρη. Η επιλογή δική σας.