Νοέμβριος 2011 (μόνο ηλεκτρονική έκδοση. pdf)
Τεύχος 84
Κείμενο: Θεόφιλος Μπασγιουράκης
3,00 €
ΤΟ «ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΠΙΛΜΠΑΟ» ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΕΛΛΑΔΑ
Αγαπητοί μου φίλοι,
Για το Μπιλμπάο ήξερα αόριστα, ότι ήταν πόλη της Ισπανίας, τίποτε άλλο. Ακόμη λιγότερα γνώριζα για το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ (Guggenheim). Ένα πρόσφατο δημοσίευμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ στις 2 Οκτωβρίου 2011, μου έδειξε πόσο σημαντική μπορεί να είναι η επίδραση ενός μουσείου στην πολιτιστική ζωή αλλά και στην συνολική προβολή και ανάπτυξη μιας πόλης. Που το παράδειγμά της μάλιστα, γνωστό και ως «φαινόμενο Μπιλμπάο», λειτούργησε ως μοντέλο ανάπτυξης και για άλλες πόλεις της Ισπανίας και όχι μόνον. Αναρωτιόμουν λοιπόν, ποια να ‘ταν άραγε, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτού του μουσείου ώστε να είναι τόσο σημαντικό. Να ποια απάντηση έδωσε ο διευθυντής του Χουάν Ιγνάθιο Βιδάρτε. «Το αρχιτεκτόνημα μόνο του δεν αρκεί, χρειάζεται να φιλοξενούμε εξαιρετικές εκθέσεις. Για να διατηρήσουμε τα υψηλά ποσοστά επισκεπτών – ένα εκατομμύριο άνθρωποι, περνούν το κατώφλι μας ετησίως- πρέπει να βρίσκουμε συνεχώς τρόπους να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας».
Ήταν μία άποψη σωστή. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είχε η συνέχεια της απάντησης, ιδιαίτερα για μας τους Έλληνες, που αναζητούμε εναγωνίως μηχανισμούς και τρόπους για ν’ αντιμετωπίσουμε την κρίση. « Ένα μεγάλο όμως τμήμα της επιτυχίας μας το οφείλουμε στην ίδια την πόλη : μετά τον ερχομό του μουσείου που έφερε αύξηση στον τουρισμό, οι ξενοδόχοι οι εστιάτορες, οι έμποροι, ο ίδιος ο δήμος, αναβάθμισαν τις υπηρεσίες τους. Επιπλέον, το περιβάλλον υποδομής του επισκέπτη, είναι υψηλής ποιότητας. Συνεπώς, όταν αναφερόμαστε στο φαινόμενο Μπιλμπάο, μιλάμε για μια συναίνεση ανάμεσα σε πολλούς φορείς μιας πόλης, ιδιώτες και Δημόσιο, που φτιάχνουν ολόκληρο πλέγμα δράσεων. Ως εκ τούτου δεν είναι μια συνταγή που την παίρνεις και την εφαρμόζεις μαγικά. Θέλει προετοιμασία, συμφωνία, συμμαχίες, σωστό σχεδιασμό. Ο πολιτισμός είναι το εργαλείο της ανάπτυξης. Χωρίς την υποδομή όμως δεν είναι τίποτα».
Με μερικές εύστοχες φράσεις ο Ισπανός διευθυντής είχε περιγράψει, όχι μόνον το μοντέλο ανάπτυξης αλλά επιπλέον και το μοντέλο συμπεριφοράς, που είχαν υιοθετήσει οι άμεσα εμπλεκόμενοι, ιδιώτες και πολιτεία στο Μπιλμπάο. Ήταν η αυτονόητη έννοια της συναίνεσης για κοινό όραμα, κοινή δράση, κοινό σχεδιασμό. Αυτή την συναίνεση, αγαπητοί φίλοι, προσπαθώ μάταια ν’ ανιχνεύσω στις ποικίλες εκφάνσεις της ελληνικής δημόσιας ζωής. Μια χώρα, τόσο πλουσιοπάροχα προικισμένη από το φυσικό περιβάλλον, τις κλιματικές συνθήκες και τις ιστορικές της καταβολές, θα έπρεπε να ήταν ένα απέραντο Μουσείο, που θα έσπευδαν να επισκεφθούν και να θαυμάσουν –δώδεκα μήνες το χρόνο- οι πολίτες όλου του κόσμου. Τι έκανε όμως η Ελλάδα –πολιτεία και ιδιώτες- αφ’ ενός για να προστατέψει και αφ’ ετέρου για να αξιοποιήσει και να εκμεταλλευθεί την εθνική της κληρονομιά; Οι απαντήσεις είναι σε όλους γνωστές. Τις ανευρίσκουμε σε όλες τις εκδηλώσεις της καθημερινής μας ζωής. Και μας αποδεικνύουν, ότι για την σημερινή κατάσταση της Ελλάδας έχουμε όλοι μερίδιο ευθύνης.
και για τον καινούργιο χρόνο περισσότερα χαμόγελα.