Ηταν αρχές του Απρίλη όταν βρέθηκα πριν αρκετά χρόνια στο Σπήλι νότια του Ρεθύμνου. Το όνομα υποδήλωνε την ύπαρξη κάποιας σπηλιάς στην περιοχή και θέλησα να το ψάξω. Έφτασα σ’ αυτήν ξεπερνώντας τα χιλιόχρονα παρτέρια με τους αγκαθωτούς θάμνους και τις απροσπέλαστες φραγκοσυκιές, όπως συνήθως συμβαίνει, το ατελείωτο κατά τους χωριανούς σπήλαιο ήταν μόνο ένα στενό σχίσμα στους βράχους που προχωρούσε μόνο για μερικά μέτρα.
Πίσω στο χωριό θέλησα να ξεκαθαρίσω και ένα άλλο μυστήριο. Πως επιβίωναν τα πολλά ξενοδοχεία και τουριστικά μαγαζιά γεμάτα από κάθε είδους «οικολογικά» προϊόντα αφού το μόνο αξιοθέατο έμοιαζε να είναι το κεφαλάρι που είχε διευθετηθεί ώστε να σχηματίζει μικρό καταρράκτη.
Ο Στέφανος ένας νεαρός ιδιοκτήτης ξενοδοχείου μου έλυσε την απορία. Στην περιοχή όπως μου είπε από τον Γενάρη μέχρι και τέλος του Μάη φυτρώνουν πολλά είδη ορχιδεοειδών και οργανωμένα γκρούπ ξένων τουριστών φθάνουν στην περιοχή για να τα παρατηρήσουν. Ομολογώ ότι για αυτή την μορφή τουρισμού πρώτη φορά άκουγα. Με την υπόδειξή του ανέβηκα στο οροπέδιο της «Γιους», περίπου 2 χιλιόμετρα πάνω από το χωριό όπου διαπίστωσα του λόγου το αληθές.
Άλλοι έψαχναν ανάμεσα στους θάμνους και άλλοι ήταν σκυμμένοι μπρος από κάποια μικροσκοπικά λουλούδια σχεδόν αόρατα από μακριά. Όταν γονάτισα και εγώ μπροστά σε ένα από αυτά μια εικόνα ήρθε αμέσως στο μυαλό μου. Το πολύπλοκο σχήμα του λουλουδιού που έμοιαζε με μέλισσα ήταν στο εξώφυλλο ενός «National Geografic», που είχα δει πολλά χρόνια πριν. Ο παρακείμενος τουρίστας προθυμοποιήθηκε να μου προσδιορίσει το είδος της διάσημης ορχιδέας «OPHRYS CRETICA». Κάπου ένοιωσα ντροπή, ο Ολλανδός να εξηγεί στον Έλληνα ποιο είναι αυτό το λουλουδάκι που διάλεξαν οι Αμερικάνοι 36 χρόνια πριν να προτάξουν στο πιο γνωστό περιοδικό του κόσμου (το τεύχος ήταν του Απριλίου του 1971).
Με σπασμένα αγγλικά μου εξήγησε ότι στον μικρό λόφο που βρισκόμασταν υπήρχαν τώρα ανθισμένα περισσότερα από δέκα διαφορετικά είδη. Πράγματι καθώς μου τα έδειχνε ανεβοκατεβαίνοντας στην πλαγιά ένα κι’ ένα, διέκρινα ότι, ενώ από μακριά έμοιαζαν περίπου ίδια από κοντά είχαν διαφορετικό σχήμα, σχέδια και χρώματα.
)
