Ο πρώτος διδάξας -ή μάλλον διδάξασα- ήταν, και εξακολουθεί να είναι, η «Ονειρούπολη» της Δράμας. Τί είναι όμως η Ονειρούπολη; Πιθανότατα, η μεγαλύτερη Χριστουγεννιάτικη Γιορτή που πραγματοποιείται στην Ελλάδα.

Ήταν Δεκέμβρης του 2004, όταν ο Δήμος της Δράμας πήρε την απόφαση να μεταμορφώσει για πρώτη φορά τον Δημοτικό Κήπο και την Πλατεία Ελευθερίας της πόλης σε… «Ονειρούπολη». Που θα έμοιαζε με πραγματικό χωριό του Αη-Βασίλη, έτσι όπως το ονειρεύτηκαν μέσα από τα παραμύθια τους εκατομμύρια παιδιά. Η ιδέα έμοιαζε πρωτοποριακή και ευφυής. Και, παρά τις κάποιες αντιρρήσεις και αντιδράσεις, έγινε δεκτή από την ευρύτερη κοινωνία της Δράμας με μεγάλο ενθουσιασμό. Κινητοποιήθηκαν σύλλογοι, φορείς και εκατοντάδες εθελοντές. Όλοι θεωρούσαν προσωπική υποχρέωσή τους να βοηθήσουν την κοινή προσπάθεια της πόλης.

Τα γεγονότα, τα αποτελέσματα και ο συνολικός αντίκτυπος του εγχειρήματος στα 7 χρόνια που ακολούθησαν, επιβεβαίωσαν με πανηγυρικό τρόπο το αξίωμα, ότι κάθε κοινή προσπάθεια, βασισμένη σε άριστη οργάνωση, όραμα και πίστη, είναι καταδικασμένη… να επιτύχει. Έτσι, για 32 μέρες κάθε χρόνο, η πόλη της Δράμας βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όχι μόνον της Μακεδονίας και Θράκης αλλά και πολλών άλλων, πολύ πιο απόμακρων, διαμερισμάτων της χώρας.

Είχαμε κι εμείς την τύχη να ζήσουμε πολλές ωραίες στιγμές στην Ονειρούπολη της Δράμας. Όταν λοιπόν έφτασε η πρόσκληση απ’ τα Τρίκαλα για να παρακολουθήσουμε τις δικές τους προσπάθειες για τη δημιουργία χωριού του Αη-Βασίλη, δεν διστάσαμε καθόλου.

ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ «ΜΥΛΟ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ»

-Εδώ θα είναι ο «Μύλος των Ξωτικών»;

–Ναι, δεν σας αρέσει; ρωτάει ο Γρηγόρης Αβανίδης.

-Υπέροχα είναι. Τι σκέφτεστε να κάνετε όμως;

-Να μεταμορφώσουμε για 30 μέρες τον ιστορικό Μύλο του Ματσόπουλου στο ονειρεμένο σκηνικό του «Μύλου των Ξωτικών». Που θα προσπαθήσει να μεταφέρει του επισκέπτες -και ιδιαίτερα τα παιδιά- μακρυά από την πραγματικότητα, στον παραμυθένιο κόσμο των Χριστουγεννιάτικων γιορτών.

23 Νοέμβρη στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. Βρισκόμαστε στην πλακόστρωτη αυλή του ιστορικού Μύλου Ματσόπουλου, που ξεκίνησε αρχικά τη λειτουργία του από τους αδελφούς Αγαθοκλή τον Ιούνιο του 1885, σε οικόπεδο 26.915 τετραγωνικών μέτρων. (1) Το ογκώδες τριώροφο μας εντυπωσιάζει με τις διαστάσεις και την στιβαρή του τοιχοποιΐα, που αποτελείται από πέτρα και ενδιάμεσες οριζόντιες σειρές από τουβλάκια συμπαγή. Με τα ίδια τουβλάκια έχουν κατασκευαστεί τα τόξα στα πορτοπαράθυρα του Μύλου. Στις γωνιές των τοίχων κυριαρχούν μεγάλα αγκωνάρια πελεκητά. Ισχυρά σιδερένια «κλειδιά» σε σχήμα «S» υποστηρίζουν σε στρατηγικά σημεία την τοιχοποιΐα του κτιρίου. Που μπορεί να θεωρηθεί από τα ωραιότερα δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.

Ο Γρηγόρης, η Βίκη και ο Χάρης είναι η ηγετική ομάδα, που από την Ονειρούπολη της Δράμας έχει πάρει «μεταγραφή» στα Τρίκαλα και στον Μύλο των Ξωτικών. Μπαίνουμε μαζί τους στο εσωτερικό του κτιρίου, όπου εξειδικευμένα συνεργεία εργάζονται πυρετωδώς για την μεταμόρφωση του Μύλου. Από τους χώρους του ισογείου που θα στεγάζει τα διάφορα περίπτερα, μια ξύλινη σκάλα μας οδηγεί στον όροφο. Εδώ βρίσκονται οι παλιές ογκώδεις μηχανές του μύλου.

–Σε λίγες μέρες όλα θ’ αλλάξουν, λέει ο Γρηγόρης. Αυτά τα χοντρά σίδερα θα «ντυθούν» από πολύχρωμες ενδυμασίες γιορταστικές.

Λίγη ώρα αργότερα συναντάμε στο Δημαρχείο τον Αντιδήμαρχο Θοδωρή Σπανό και τον Δήμαρχο Τρικκαίων Χρήστο Λάππα.

-Μετά την καταξιωμένη πορεία της Ονειρούπολης της Δράμας, προβλέπω ανάλογη επιτυχία και για τον δικό μας Μύλο των Ξωτικών. Ο χώρος είναι θαυμάσιος, δεν επιβαρύνει το κέντρο της πόλης και διαθέτει απέραντους χώρους για υποδοχή πλήθους επισκεπτών. Είμαστε βέβαιοι ότι χιλιάδες άνθρωποι, και ιδιαίτερα παιδιά, θα ζήσουν ώρες χαράς και πατροπαράδοτης φιλοξενίας των Τρικαλινών πολιτών. Σας περιμένουμε στα επίσημα εγκαίνια στις 11 του Δεκέμβρη.

ΕΝΑΣ ΜΥΛΟΣ ΓΙΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΣ

Τρίκαλα, Κυριακή 11 του Δεκέμβρη. Από μακρυά ακόμη φτάνουν στ’ αυτιά μας ήχοι μουσικής. Καθώς πλησιάζουμε στο πάρκο του Μύλου, εθελοντές με κόκκινα καπελλάκια μας κατευθύνουν ευγενικά στα σημεία στάθμευσης. Είμαστε από τους ελάχιστους τελευταίους τυχερούς. Λίγα λεπτά μετά ο τεράστιος χώρος έχει καταληφθεί από αναρίθμητα αυτοκίνητα. Η ηρεμία του Νοέμβρη ανήκει στο παρελθόν. Σήμερα δύσκολα πλησιάζουμε στην εξωτερική είσοδο του Μύλου. Και ακόμη δυσκολότερα καταφέρνει να βρει η Άννα μια θέση για να στήσει τον τρίποδα με την φωτογραφική της μηχανή.

Τί πλήθος είναι τούτο! Τί ενθουσιασμός! Τί θόρυβος και φωνές! Η πλακόστρωτη πλατειούλα του Μύλου έχει κυριευθεί από μια συμπαγή μάζα εκατοντάδων ανθρώπων κάθε ηλικίας. Πιο εκδηλωτικά είναι τα μικρά παιδιά, που τραγουδάνε, φωνάζουν, λικνίζονται στους ρυθμούς της μουσικής. Ακούγεται το πασίγνωστο και τόσο χαρούμενο τραγουδάκι: «Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ». Χορεύουν όλα τα παιδιά και μαζί τους ο υπερμεγέθης Χιονάνθρωπος (ο «Τουρτούρας») και ο συμπαθής Αρκούδος (ο «Χουρχούρης»).

Τα μεγάφωνα τώρα παίζουν το παμπάλαιο αλλά αειθαλές «Τζερόνιμο Γιάνκα», που μας θυμίζει ελληνικές ταινίες και δικές μας εποχές. Χοροπηδάνε στον ρυθμικό ήχο, χωρίς βέβαια να ακολουθούν τα ακριβή βήματα τα παιδιά. Ούτε χώρο έχουν αλλά ούτε τα βήματα γνωρίζουν. Ήταν αγέννητα όταν «γεννήθηκε» η Γιάνκα.

Να και ο «Rudolf το ελαφάκι». Δημοφιλέστατο τραγουδάκι, τρελαίνονται τα παιδιά. Από λεπτό σε λεπτό μεγαλώνει το πλήθος, κάποια στιγμή δεν μπορούν να μπουν άλλοι, η χωρητικότητα της πλατείας έχει ξεπεράσει τα όριά της. Σκεφτόμαστε να επιχειρήσουμε να δούμε ποια είναι η κατάσταση στο εσωτερικό του κεντρικού κτιρίου του Μύλου. Μάταιος κόπος. Δεν φτάνουμε ούτε στην είσοδο. Έστω και με μεγάλη δυσκολία, καταφέρνουν οι εθελοντές να τηρήσουν την τάξη, να συγκρατήσουν τα πλήθη που θέλουν να εισχωρήσουν στα έγκατα του Μύλου. Ευτυχώς! Γιατί στον κλειστό χώρο θα ήταν ίσως πολύ επικίνδυνος ο συνωστισμός.

Την μουσική σκυτάλη απ’ τα μεγάφωνα παίρνει η ζωντανή μουσική από την ιστορική Φιλαρμονική του Δήμου. Επικαλούμενοι την ιδιότητά μας πετυχαίνουμε ν’ ανεβούμε στην εξέδρα, στα νώτα της ορχήστρας. Απ’ αυτή τη θέση η θέα της πλατείας είναι πανοραμική. Μερικά μέτρα μπροστά μας, ανάμεσα στους μουσικούς, δεσπόζει η εκφραστική φυσιογνωμία του μαέστρου, που μοιάζει να ζει και ν’ απολαμβάνει την κάθε στιγμή. Λίγο αργότερα, ο Δήμαρχος Τρικκαίων Χρήστος Λάππας κηρύσσει τα επίσημα εγκαίνια και ο «Μύλος των Ξωτικών», τούτο το απόβραδο της Κυριακής, 11 Δεκεμβρίου του 2011, ξεκινάει την διαδρομή του στο χρόνο. Μια διαδρομή για την οποία κανείς δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι θα είναι απολύτως επιτυχής.

Με πολύ κόπο, σπρώχνοντες και σπρωχνόμενοι, καταφέρνουμε να φτάσουμε στην εξωτερική είσοδο του Μύλου. Βαθειές ανάσες, μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και φτάνουμε στην πόλη. Μια πόλη διακριτικά αλλά εξαίσια στολισμένη με τα μονόχρωμα led λαμπάκια στα δέντρα, στους θάμνους, στις όχθες του νυχτερινού Ληθαίου ποταμού.

Επικρατεί μια παράξενη ηρεμία στην πόλη. Την απολαμβάνουμε καθισμένοι σ’ ένα παγκάκι, πάνω απ’ τον Ληθαίο.

ΠΡΩΙΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΣΤΟΝ ΜΥΛΟ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ

–Σήμερα θα μπορέσετε να κάνετε με άνεση τη δουλειά σας, λέει το πρωί της Δευτέρας ο Στέλιος Καραγιώργος. Υπεύθυνος του Μουσείου Τσιτσάνη ο Στέλιος, γνωρίζει τους πάντες και τα πάντα σχετικά με τον Μύλο των Ξωτικών.

Φτάνουμε στο μεγάλο πάρκο του Μύλου, παρκάρουμε όπου θέλουμε ανάμεσα στα πανύψηλα πλατάνια. Επιτέλους ηρεμία. Όχι απόλυτη όμως. Το πλήθος των μεμονωμένων επισκεπτών έχει αντικατασταθεί από χαρούμενες ομάδες μαθητών Δημοτικού. Όχι μόνον από σχολεία των Τρικάλων αλλά κι από πολλές πόλεις της ευρύτερης περιοχής. (2) Η πειθαρχεία των παιδιών είναι εκπληκτική. Μπροστά στην κάθε ομάδα είναι πάντα μια εθελόντρια ή ένας εθελοντής, που κατευθύνει την ομάδα στα διαδοχικά εργαστήρια του Μύλου.

Ποια είναι όμως αυτά τα εργαστήρια;

–Ας κάνουμε μια πλήρη περιήγηση στον Μύλο των Ξωτικών, λέει ο Στέλιος.

Μπαίνουμε στην κεντρική είσοδο. Αμέσως αριστερά το μεγάλο περίπτερο, που πληροφορεί για τα πάντα τους επισκέπτες, τους προσφέρει ενημερωτικά φυλλάδια και αυτοκόλλητα για τα μικρά παιδιά, που σημειώνουν επάνω όνομα και τηλέφωνο επικοινωνίας με τους γονείς τους, σε περίπτωση που χαθούνε.

-Εδώ όλοι είναι εθελοντές και στελέχη του e-trikala, της διαχειρίστριας εταιρείας του Δήμου, λέει ο Στέλιος. Όταν οι εθελοντές ξεπέρασαν τους 450 σταματήσαμε να δεχόμαστε άλλους, δεν προλαβαίναμε να τους εκπαιδεύσουμε.

Μια μεγάλη αίθουσα υπάρχει δεξιά της εισόδου. Είναι ένα θαυμάσιο αμφιθέατρο για ενημέρωση σχολείων και γκρουπ.

Μετά την είσοδο στρίβουμε αριστερά, αρχίζει ήδη το μαγικό μας ταξίδι στον «Μύλο των Ξωτικών». Εδώ είναι τα διάφορα εργαστήρια όπου η είσοδος είναι παντού δωρεάν.

Πρώτα το Δημοτικό Εργαστήρι Ζωγραφικής Προσώπου, με πάμπολλα πινέλα και ποικίλες ζωγραφιές. Η τεχνοτροπία της ζωγραφικής μοιάζει εδώ να είναι εμπνευσμένη από μια παράσταση Όπερας. Αμέσως δίπλα είναι ο «Φούρνος των Ξωτικών». Το αντιλαμβανόμαστε αμέσως από τις λαχταριστές ευωδιές του φρεσκοψημένου ψωμιού. Ο φούρνος συνεργάζεται με το Σωματείο Αρτοποιών Τρικάλων. Εδώ τα παιδιά μαθαίνουν πώς γίνεται το ψωμί, ενημερώνονται για την διατροφική αξία ενός καλού πρωινού και ότι το καλύτερο ψωμί είναι πάντα από το φούρνο της γειτονιάς. Το απόγευμα μάλιστα, έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν στο εργαστήρι και το δικό τους ψωμί. (3)

Μπροστά στο κηπάριο, πάνω στο γρασίδι, βρίσκεται μια σιδερένια χειροποίητη γάστρα τεραστίων διαστάσεων. Κατασκευάστηκε ειδικά για την παρασκευή ενός πελώριου ψωμιού που θα ζυγίζει σχεδόν 200 κιλά!

Μετά τον φούρνο ακολουθεί ο Σύλλογος Ορειβασίας Χιονοδρομίας Ν. Τρικάλων. Εδώ ενημερώνονται τα σχολεία για το σύνολο των υπαίθριων δραστηριοτήτων με στόχο την αγάπη προς τη φυσική ζωή.

Μεσολαβούν το Τραινάκι, το Παγοδρόμιο, το Ζαχαρωτό Χωριό και αμέσως μετά το τόσο επιθυμητό Εργοστάσιο Σοκολάτας. Εδώ γίνεται πραγματικός χαμός. Τα πρόσωπα ζωγραφίζονται με σοκολάτα, ένας χάρτης της υδρογείου απεικονίζει την πορεία του Κακάου από την Κεντρική Αμερική στον υπόλοιπο κόσμο. Καθώς μπαίνουν τα παιδιά αναφέρουν το όνομα του σχολείου τους. Πριν φύγουν, βέβαια, παίρνουν κι ένα σοκολατάκι.

Περνάμε δίπλα από το CARROUSEL. Γέλια, φωνές, μουσικές, οι κλόουν Τρίκκης και Ανθούλης, οι δυο μασκώτ του Μύλου, χορεύουν με τα παιδιά.

Μπαίνουμε στο κεντρικό κτίριο του Μύλου. Άνετα πια, χωρίς τον φοβερό χτεσινό συνωστισμό. Στη σειρά μικρές μπουτίκ με αναμνηστικά αντικείμενα και δώρα. Οι παλιές μηχανές του Μύλου έχουν μετατραπεί σε παιχνιδομηχανές. Εδώ κι ο γνωστός τρικαλινός σκιτσογράφος Κουρσό. Όσα παιδιά επιθυμούν, ποζάρουν για μια καρικατούρα ζωγραφική.

Ανηφορίζουμε τον διάδρομο, φτάνουμε στον χώρο, όπου τα ξωτικά φτιάχνουν δώρα για να στείλει ο Αη-Βασίλης στα παιδιά του κόσμου.

Μια μηχανή, που είναι προορισμένη να φτιάχνει όπλα, είναι μόνιμα χαλασμένη! Το μήνυμα είναι σαφές. Καταλήγουμε στο εργαστήρι του συμπαθέστατου Αη-Βασίλη. Είναι ίσως το πιο πολυφωτογραφημένο πρόσωπο του Μύλου. Κάθε παιδί θέλει μαζί του μια φωτογραφία.

Κατεβαίνουμε την σκαλίτσα από το εργαστήρι του Αη-Βασίλη και φτάνουμε στο Ταχυδρομείο. Αναρίθμητα τα γράμματα που γράφουν τα παιδιά.

–Όλα θ’ απαντηθούν, μου λέει μια εθελόντρια και, βέβαια, την πιστεύω.

Κάπου απέναντι ο Δήμος Τρικκαίων έχει στήσει το Δημοτικό Θέατρο Σκιών. Για ένα σύντομο ταξίδι στον τόσο ιδιαίτερο κόσμο των σκιών.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Είναι όμορφη και πολύ ιδιαίτερη η πόλη των Τρικάλων. Περπατήσαμε πολλές ώρες στο Κάστρο και στο Βαρούσι, στα «Μανάβικα» και στις όχθες του Ληθαίου, στο Ασκληπιείο, στο Κουρσούμ Τζαμί και στο ιστορικό Παγοποιείο και Εργοστάσιο Γκαζόζας Κλιάφα. Σ’ όλους αυτούς τους σημαντικούς τόπους θα σας ξεναγήσουμε σε επόμενο τεύχος.

Τούτο το άρθρο αφιερώνεται στον Μύλο των Ξωτικών. Στη μεγάλη Χριστουγεννιάτικη Γιορτή του Δήμου Τρικκαίων, που στοχεύει να χαρίσει το χαμόγελο στα προσωπάκια των παιδιών. Και να δείξει ότι στον Έλληνα και, φυσικά, στον Τρικαλινό, δεν ταιριάζει η μιζέρια.

Έχει όμως κι άλλον ένα στόχο ο Μύλος των Ξωτικών. Να μεταμορφώσει την όμορφη πόλη των Τρικάλων -για ένα τουλάχιστον μήνα- στον πιο επιθυμητό προορισμό της Θεσσαλίας και όχι μόνον. Και ν’ αποτελέσει έναν θεσμό διαχρονικό, που κάθε χρόνο χιλιάδες μικροί και μεγάλοι θα προσδοκούν.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

(1) Μαρούλας Κλιάφα, «Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ, 1881-1960» σελ. 47 κ. επόμ.

(2) Οι αριθμοί των οργανωμένων μαθητών επισκεπτών είναι εκπληκτικοί: μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου περισσότερα από 20.000 παιδιά από Δημοτικά Σχολεία πολλών πόλεων θα επισκεφθούν τον Μύλο των Ξωτικών!

(3) Σε κάθε επισκέπτη του φούρνου προσφέρεται ένα μικρό ολόφρεσκο και νοστιμώτατο ψωμάκι. Από το πρωί ως το απομεσήμερο της Κυριακής είχαν προσφερθεί πάνω από 4.000! ψωμάκια. Αυτό σημαίνει, ότι τον Μύλο των Ξωτικών επισκέφτηκαν, την Κυριακή μόνον, πολύ περισσότερα από 10.000 άτομα.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Θερμά ευχαριστούμε:

-Τον Δήμαρχο Τρικκαίων Χρήστο Λάππα.

-Τον Αντιδήμαρχο Θόδωρο Σπανό.

-Τον υπεύθυνο Μουσείου Τσιτσάνη, Στέλιο Καραγιώργο.

-Τους Γρηγόρη Αβανίδη, Χάρη Τσαύλο, Βίκη Βουρνιά.

-Την οικογένεια Γεωργίου, του φιλόξενους οικοδεσπότες μας στο ξενοδοχείον «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ».