Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές της ανάβασης, η πιο σύντομη όμως και πιο πολυσύχναστη, είναι να ξεκινήσει κανείς από το ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας. Αυτή είναι και η διαδρομή του άρθρου. Η Αγία Μαρίνα απέχει οδικώς 4,5 χλμ από το Φιλώτι. Τα δύο σημεία, ωστόσο, ενώνει και μονοπάτι διάρκειας μιας ώρας.

Τέσσερις το απόγευμα παρκάρω στην Αγία Μαρίνα και φορτώνομαι το σακίδιο με τα απολύτως απαραίτητα για μια διανυκτέρευση στο ύπαιθρο: ένα υπόστρωμα, έναν πουπουλένιο υπνόσακο κι ένα bivy sack (μια θήκη για τον υπνόσακο, κάτι σαν μινιμαλιστικό αντίσκηνο). Ελάχιστα τρόφιμα, ένα μπουκάλι νερό, το φακό κεφαλής και το κινητό… το νήμα που με συνδέει με τον πολιτισμό, ενώ ταυτόχρονα GPS, σημειωματάριο, φωτογραφική μηχανή, ραδιόφωνο… μόνο μηχανή του καφέ δεν είναι ακόμα!
Η πορεία ξεκινά ομαλά, σε μονοπάτι πλάι σε ξερολιθιά, με αειθαλή σφενδάμια δεξιά-αριστερά, που διατηρούν και τον χειμώνα τις πιο όμορφες φθινοπωρινές αποχρώσεις. Τριγύρω έχει παντού πεζούλες, είμαι ακόμα σε γεωργική επικράτεια. Χαμηλά στην κοιλάδα κάποια στιγμή διακρίνω τα λευκά σπίτια του Δανακού και στο βάθος τη θάλασσα.
Σε λίγο φτάνω στη σημαδιακή πέτρα που φέρει βαθιά σκαλισμένη την επιγραφή ΟΡΟΣ ΔΙΟΣ ΜΗΛΩΣΙΟΥ. Το ορόσημο αυτό, που σηματοδοτεί στον χώρο το πέρασμα από τη γεωργική στην κτηνοτροφική επικράτεια, ίσως να ήταν στα αρχαία χρόνια το όριο μιας περιοχής ιερής, αφιερωμένης στη λατρεία του Δία ως προστάτη των προβάτων. Ίσως ακόμα να υπήρχε και βωμός του στην κορυφή. Μήπως εκείνο το ανεξήγητο πλάτωμα που θα συναντήσω αργότερα;
Λίγα μέτρα ψηλότερα είναι η αρχαία πηγή Λευγάσα, σκαμμένη μέσα στο έδαφος, με μια νεότερη προσθήκη ποτίστρας. Από εδώ και πάνω το μονοπάτι γίνεται πιο ανηφορικό με καλοχαραγμένες στροφές και μαρμάρινα, κατά τόπους, σκαλοπάτια, και με φέρνει σε ράχη όπου δεξιά κι αριστερά μου βρίσκονται δύο αινιγματικά κυκλικά, υπόσκαφα κτίσματα. Το αριστερό έχει δύο στιβαρούς πεσσούς που μπορεί να υποβάσταζαν κάποιον θόλο, ενώ το δεξί είναι εν μέρει λαξευμένο στον βράχο. Ψηλότερα, η ανηφόρα αγριεύει και το μονοπάτι ελίσσεται ανάμεσα σε φυτευτές πέτρες και αγκαθωτούς θάμνους. Οι σωροί με τις πέτρες που σηματοδοτούν την πορεία, δίνουν μια νότα ανθρωπιάς στο σκληρό τοπίο. Η τελευταία ανεμοδαρμένη ανηφόρα είναι ολότελα πέτρινη με λίγους αραιούς νανώδεις θάμνους. Όμως το αέναο πέρασμα ανθρώπων και ζώων από πολύ παλιά έχει δημιουργήσει ένα χαλικωτό διάδρομο. Σηματοδοτείται κι αυτός από μικρά πέτρινα πυργάκια που τοποθετούν οι πεζοπόροι, σαν τάματα προσκυνητών μιας νέας λατρείας.
Και να ‘μαι στο κολωνάκι της κορυφής την ώρα που δύει ο ήλιος και λυσσομανάει ο βοριάς. Τα χρώματα της δύσης υπέροχα, προς όλες τις μεριές, πορτοκαλιά προς τη δύση, ρόδινα στις άλλες κατευθύνσεις. Και παντού τριγύρω νησιά, απαλές κορυφογραμμές της βυθισμένης στεριάς που κάποτε ένωνε την ηπειρωτική χώρα με τη Μικρασιατική ακτή. Δεν είναι να απορείς που αυτή η σπαρμένη νησίδες θάλασσα ευνόησε την πρώιμη ναυσιπλοΐα. Ωστόσο, κάτι άλλο κερδίζει αυτή τη στιγμή την προσοχή μου: τα κοράκια που έχουν στήσει ένα τρελό παιχνίδι με τον αέρα, μια ουράνια χορογραφία με δεξιοτεχνικές φιγούρες. Πόσο πρέπει να απολαμβάνουν την πτήση!
Κατέβασε το Anavasi mapp από το Play Store ή το AppStore και περπάτησε με ασφάλεια, ακολουθώντας τις προτεινόμενες διαδρομές στην εφαρμογή, με χάρτες της Ανάβασης για κινητά. Να έχεις πάντα μαζί σου και τον χάρτη!