-Έριξε μπόλικο χιόνι, λέει στο τηλέφωνο ο Δημήτρης Εμμανουήλ. Σας περιμένω ν’ ανηφορίσουμε για το Πίνοβο. Το βουνό είναι πολύ διαφορετικό απ’ αυτό που γνωρίσατε το φθινόπωρο.
Δεν χρειάστηκε να επιμείνει περισσότερο. Η προοπτική του χιονισμένου Πίνοβου ήταν ήδη πολύ παρακινητική. Λίγο αργότερα αποδείχτηκε, πως η βόλτα στο Πίνοβο δεν ήταν μόνον μια απλή διαδρομή. Αλλά μια ορεινή στράτα υψηλού φυσικού κάλλους για φυσιολάτρες, πεζοπόρους μεγάλων αποστάσεων, για 4×4 και, κυρίως, για ποδήλατα βουνού.
-Έριξε μπόλικο χιόνι, λέει στο τηλέφωνο ο Δημήτρης Εμμανουήλ. Σας περιμένω ν’ ανηφορίσουμε για το Πίνοβο. Το βουνό είναι πολύ διαφορετικό απ’ αυτό που γνωρίσατε το φθινόπωρο.
Δεν χρειάστηκε να επιμείνει περισσότερο. Η προοπτική του χιονισμένου Πίνοβου ήταν ήδη πολύ παρακινητική. Λίγο αργότερα αποδείχτηκε, πως η βόλτα στο Πίνοβο δεν ήταν μόνον μια απλή διαδρομή. Αλλά μια ορεινή στράτα υψηλού φυσικού κάλλους για φυσιολάτρες, πεζοπόρους μεγάλων αποστάσεων, για 4×4 και, κυρίως, για ποδήλατα βουνού.
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΓΕΥΣΗ ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΗ
Μέρες Δεκέμβρη μας υποδέχεται η πόλη της Αριδαίας στολισμένη και γιορτινή. Τα βουνά είναι χιονισμένα, μα στον κάμπο είναι ήπιος ο καιρός. Με το 4×4 του Δημήτρη βγαίνουμε από την πόλη με κατεύθυνση ανατολική, προς Εξαπλάτανο. 2 χλμ. μετά στρίβουμε βόρεια (αριστερά) προς Βορεινό. Από την είσοδο του χωριού μια πινακίδα μας οδηγεί προς Πευκωτό.
Στα 9 χλμ. από την Αριδαία αρχίζει φαρδύς χαλικόδρομος, ενώ 1 χλμ. μετά συναντάμε δεξιά το παλιό μονοπάτι προς το Φαράγγι του Πευκωτού. Καλός σχετικά ο δρόμος, ανηφορίζει ανάμεσα σε δάση τραχείας πεύκης αλλά και μεγάλη ποικιλία άλλων δέντρων, βαλανιδιές, γάβροι, ακακίες, πλατάνια, πουρνάρια και κέδρα. Χαμηλά χάσκει το εντυπωσιακό σε ανάγλυφο και διαστάσεις Φαράγγι του Πευκωτού. Από πάνω του ορθώνονται οι θεαματικές, βραχώδεις ορθοπλαγιές του Δυτικού Πίνοβου.
Στα 17.5 χλμ. ξεκινάει δεξιά ένας σύντομος χωματόδρομος προς τον οικισμό του Παλιού Πευκωτού, που εγκαταλείφθηκε το 1945. Το υψόμετρο εδώ είναι 700 μέτρα και κυριαρχούν μερικά μεγάλα δέντρα σφενδαμιών. 500 μέτρα μετά συναντάμε δεξιά το Δασικό Φυτώριο Πευκωτού με το φυλάκιο του Δασαρχείου Αριδαίας. Κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες οξυές αλλά και τα πρώτα χιόνια. Το οδόστρωμα γίνεται αρκετά δύσβατο με νεροφαγώματα και πέτρες.
25 χλμ. μετά την Αριδαία και σε υψόμετρο 1.210μ. συναντάμε χτιστή πηγή από το Δασαρχείο Αριδαίας, με πλούσια ροή εξαιρετικού βουνίσιου νερού. 2 σχεδόν χιλιόμετρα πιο πάνω βρίσκουμε αριστερά την διακλάδωση προς «Σέλιστα». Το χιόνι είναι ήδη άφθονο στο δρόμο, η συνέχιση της πορείας μας είναι προβληματική. Στο μικρό πλάτωμα, που υπάρχει ευτυχώς, κάνουμε στροφή και αφήνουμε τ’ αυτοκίνητο. Βγαίνουμε στο χιόνι. Προβάλλει απέναντι η εντυπωσιακή κορυφή του Δεσπότη και τα πυκνά δάση της Μπλάτσας. Το υψόμετρο είναι 1.270μ. και φυσάει αεράκι παγερό. Σκούφοι, γάντια, σηκωμένοι γιακάδες και ξεκινάμε. Η πορεία πάνω στον παγωμένο δασικό δρόμο δεν είναι εύκολη. Σε πολλά σημεία ο πάγος είναι λιωμένος, κάνουμε συνεχείς παρακάμψεις για ν’ αποφεύγουμε τα νερά.
Μια περίπου ώρα μετά, ιδρωμένοι παρά την χαμηλή θερμοκρασία, σταματάμε. Βρισκόμαστε σε απόσταση 29χλμ. από την πόλη της Αριδαίας στην τοποθεσία «Παράγκες». Ειν’ ένα εκτεταμένο επίπεδο ξέφωτο σε υψόμετρο 1.250 μέτρων μ’ ένα τρίστρατο. Ο δεξιός δρόμος, με κατεύθυνση ΒΑ, έχει μια πινακίδα με τις ενδείξεις Πετρωτή – Κοντοβίτσα – Νοσοκομεία (Ανταρτών). Όλα τα δέντρα είναι πανύψηλα εδώ: σφενδάμια, δασική πεύκη και οξυές. Το χιόνι ξεπερνάει το μισό μέτρο και είναι απάτητο έξω από το δρόμο. Μόνον ίχνη από ζώα του δάσους διακρίνονται πού και πού. Στο στενό άνοιγμα ανάμεσα στις κορυφές των δέντρων, προβάλλει ένα τμήμα ουρανού με τα χιονισμένα, γυμνά υψίπεδα του Πίνοβου. Το χαντάκι στο πλάι του δρόμου φιλοξενεί το κρυστάλλινο νερό ενός ρυακιού, που τροφοδοτείται συνεχώς από μεγάλες ποσότητες λιωμένου χιονιού. Ειν’ ένας τόπος με ομορφιά μοναδική και απόλυτη σιωπή.
–Σ’ αυτό το σημείο βρίσκεται η αφετηρία της διαδρομής μας με τα ποδήλατα βουνού, λέει ο Δημήτρης. Είναι η περιοχή της περίφημης «Μπλάτσας», πασίγνωστη και αγαπημένη από όλους του φίλους του βουνού.
-Και ποια είναι η ποδηλατική διαδρομή;
-Για 20χλμ. ακολουθούμε μια κυκλική πορεία μέσα από φανταστικά δασωμένα τοπία, με μεγάλη ποικιλία βλάστησης και εξαιρετικές εναλλαγές.
Οι συμμετέχοντες, παράλληλα με την άθληση, έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν μια από τις συναρπαστικότερες περιοχές του Πίνοβου, απόμακρη και άγνωστη στο ευρύ κοινό. Δυστυχώς η πρόσβαση είναι αδύνατη τούτη την εποχή.
-Όταν λιώσουν τα χιόνια, θα ξανάρθουμε Δημήτρη.
ΜΠΛΑΤΣΑ. ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ
Στα τέλη Ιούνη μόνον σε κάποια ανήλιαγα σημεία του Πίνοβου απομένουν ακόμη λίγα χιόνια. Η φύση της Μπλάτσας μας υποδέχεται και πάλι δροσερή, ολοζώντανη και ηλιόλουστη. Οι φίλοι της ποδηλασίας βουνού έχουν ήδη πραγματοποιήσει την ποδηλατική τους διαδρομή. Ας ακολουθήσουμε κι εμείς τις ανηφοριές και κατηφοριές, τους δασικούς δρόμους που διασχίζουν τα υπέροχα τοπία της Μπλάτσας. Στο τρίστρατο λοιπόν και πάλι, με την γνώριμή μας πινακίδα. Ειδυλλιακός ο τόπος και καταπράσινος. Τα λευκά πέπλα του χιονιού ανήκουν στις αναμνήσεις μας.
-Σ’ αυτό το σημείο συγκεντρώνονται όλοι οι ποδηλάτες, λέει ο Δημήτρης. Ενημερώνονται για τη διαδρομή και τους όρους ασφαλείας, την υποχρεωτικότητα του κράνους, τη χρήση των ταχυτήτων και του φρένου, την υποχρέωση να κινούνται όλοι πίσω από τον αρχηγό. Οι όροι ασφαλείας πρέπει να τηρούνται επακριβώς, για να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες και του παραμικρότερου ατυχήματος.
Ξεκινάμε τη διαδρομή αφήνοντας δεξιά μας μια εντυπωσιακή συστάδα μεγάλων σφενδαμιών. Πανύψηλες φτέρες καλύπτουν το έδαφος. Πού και πού ξεχωρίζουν λεπτεπίλεπτες ορχιδέες, μικρά ανθάκια αγριοτριανταφυλλιάς. Μπαίνουμε σε εκπληκτικό δάσος οξυάς. Είναι τόσο πυκνό, που κρύβεται ο ήλιος. Οι κλίσεις της διαδρομής είναι ήπιες, μετά από 2.3χλμ. φτάνουμε σε υψόμετρο 1.310μ., έχοντας καλύψει μια υψομετρική διαφορά μόλις 60 μέτρων. Από αυτό το σημείο του δρόμου ξεκινάει ένα μονοπάτι που καταλήγει στην κορυφή του Πίνοβου, «Πετρωτή».
Αρχίζει κατηφοράκι. Με οδόστρωμα δύσκολο για αυτοκίνητα αλλά ιδανικό για ποδήλατα. Και κυρίως κάτω από συνεχή σκιά. Λίγο πιο κάτω γίνεται ηπιότερος ο δρόμος και μετά ανηφορίζει ελαφρά. Στα 4.7χλμ. συναντάμε ρυάκι και πηγή. Αδύνατον να μην σταματήσουμε για μερικές γουλιές δροσερού, βουνίσιου νερού. Βρισκόμαστε στην δασική θέση «Μύλοι», το ρέμα τρέχει με πλούσια ροή. Στα 5.3χλμ. ξαναρχίζει ανηφοράκι. Οι εναλλαγές είναι συνεχείς. Μας συντροφεύει ο ήχος του νερού και τα τιτιβίσματα των πουλιών. Ανάμεσα στις οξυές ξεχωρίζουν και μεγάλα έλατα. Η μόνη ανθρώπινη παρέμβαση σ’ αυτό το εκπληκτικό τοπίο είναι οι εκτεταμένες υλοτομήσεις.
Στα 6χλμ. συναντάμε διακλάδωση. Συνεχίζουμε ευθεία με συνεχόμενη ανηφόρα. Η διάρκειά της είναι 3.6χλμ., και αποτελεί για τους ποδηλάτες το πιο κουραστικό τμήμα της μέχρι τούδε προσπάθειάς τους. Ωστόσο, στα 9.6χλμ. ο ανήφορος τερματίζει. Βρισκόμαστε ήδη σε υψόμετρο 1.480μ., στο υψηλότερο σημείο της διαδρομής. Ειν’ ένα τρίστρατο με τοπίο εντυπωσιακό. Κυριαρχεί ένας θεαματικός μονόλιθος, που ορθώνεται με πελώριες διαστάσεις μέσα στο δάσος. Η ονομασία της τοποθεσίας είναι «Ο Βράχος του Γλυκού Νερού». Ήδη μια πινακίδα δεξιά δείχνει τον δασικό δρόμο που κατευθύνεται προς Γλυκό Νερό στα 0.3χλμ και Συστάδα-Τυροκομείο στα 6χλμ. Εμείς συνεχίζουμε την πορεία μας κατηφορικά αριστερά. Περνάμε ανάμεσα από καταπληκτικά ελατοδάση και δάση οξυάς. Κάθε στιγμή το φυσικό περιβάλλον επιβεβαιώνει τους ύμνους του Δημήτρη για τη φύση της Μπλάτσας. Είναι μια τέλεια κατηφορική διαδρομή με ήπια κλίση, που δεν ξεπερνάει το 5%.
Στα 13.5χλμ. έχουμε κατέβει σε υψόμετρο 1.320 μέτρων, στη δασική θέση «Περιστέρι». Κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι το δάσος οξυάς, αμιγές και υγιέστατο. Ευτυχώς, που παρά τις τεράστιες φωτιές των τελευταίων χρόνων, εξακολουθούν να υπάρχουν στην ορεινή Ελλάδα δασικές περιοχές σαν κι αυτήν στην οροσειρά του Βόρα. Είναι η τελευταία γραμμή άμυνας του φυσικού περιβάλλοντος της πατρίδας μας -και κατ’ επέκταση της ίδιας της ζωής μας- απέναντι στις δραματικές κλιματικές αλλαγές, που επέρχονται με κατακλυσμιαία ταχύτητα σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου.
Στα 15χλμ. φτάνουμε στα υψίπεδα της Μπλάτσας. Ειν’ ένα εκτεταμένο λιβαδοτόπι εκατοντάδων στρεμμάτων, επίπεδο σχεδόν, στις δυτικές καταπτώσεις του Πινόβου. Περιβάλλεται από απέραντα δάση πεύκης και οξυάς. Το έδαφος είναι μαλακό και φιλικό, καλυμμένο από χορτάρι. Πολλές πηγές και ρυάκια τρέχουν από παντού. Αθέατα μέσα στα κλαδιά τιτιβίζουν τα μικροπούλια. Ειν’ ένας υπέροχος τόπος, ιδανικός για εγκαταστάσεις ήπιων μορφών δασικής αναψυχής. Μερικές δεκάδες μέτρα ψηλότερα, σ’ έναν λοφίσκο στα 1.345 μέτρα, δεσπόζει το παλιό στρατιωτικό φυλάκιο, που ξυπνάει μνήμες άλλων εποχών. Για πρώτη φορά, εδώ και πολλή ώρα, εμφανίζονται στα Α-ΝΑ οι γυμνές κορυφές του Πίνοβου. Μια στάση σ’ αυτό το εξαίρετο παρατηρητήριο-ησυχαστήριο είναι απαραίτητη. Χοντρά κομμάτια παλιών κορμών είναι διάσπαρτα έξω απ’ το φυλάκιο. Τα χρησιμοποιούμε για καθίσματα και τραπέζια. Φέρνει ο Δημήτρης κολατσιό και μυρωδάτο ντόπιο τσίπουρο. Είναι ό,τι καλύτερο χρειαζόμαστε τούτη την ώρα εδώ στην Μπλάτσα. Που μας επιφυλάσσει και μια αιφνίδια μεταβολή καιρού, με συναρπαστικά σύννεφα και μερικές χοντρές σταγόνες βροχής. Ευτυχώς όχι τόσο πολλές, που να μας αναγκάσουν να αναζητήσουμε καταφύγιο στους ρυπαρούς χώρους του φυλακίου.
Εντυπωσιακό μετά την Μπλάτσα είναι το αμιγές δάσος οξυάς. Ανάμεσά του διασώζονται σε έκταση 33 περίπου στρεμμάτων μερικές αιωνόβιες οξυές, αληθινά μνημεία της φύσης που ξεχωρίζουν με τις πελώριες διαστάσεις τους.
Ελαφρό κατηφοράκι αλλά και ισιώματα περιλαμβάνουν τα τελευταία 5χλμ. από την Μπλάτσα ως την αφετηρία μας στο τρίστρατο. Έχουμε ήδη συμπληρώσει μια κυκλική διαδρομή 20χλμ. που μπορεί να διαρκέσει από μια ώρα μέχρι ένα ολόκληρο πρωινό. Σε μια τέτοια φύση και με τόσες εναλλαγές εύχεται κανείς να μπορούσε να σταματήσει για λίγο την πορεία του ο χρόνος.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Την συνολική μέριμνα της διοργάνωσης και επίβλεψη της ποδηλασίας βουνού στην ορεινή Αλμωπία έχει ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΙΔΑΙΑΣ (ΕΟΣΑ) σε συνεργασία με την εταιρεία ορειβατικών ειδών «VORAS ACTION» των αδελφών Δημήτρη και Μεθόδη Εμμανουήλ.
Ο ΕΟΣΑ ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2003 μετά από πρωτοβουλία των κατοίκων της περιοχής. Σκοποί του συλλόγου μεταξύ άλλων είναι:
-Η διάδοση της ορειβασίας υψηλού και χαμηλού βουνού, της σπηλαιολογίας και άλλων αθλημάτων σχετικών με το βουνό.
-Η εκπαίδευση των μελών του σε χειμερινές και θερινές συνθήκες διαβίωσης στο βουνό.
-Η διαφύλαξη και φροντίδα του φυτικού και ζωικού πλούτου του τόπου μας.
-Η διάθεση ανθρώπινου δυναμικού, υλικού και εγκαταστάσεων στην πολιτεία, όταν και όποτε αυτό ζητηθεί.
Ο ΕΟΣΑ είναι μια μή κερδοσκοπική οργάνωση κοινωφελούς χαρακτήρα, με έσοδα που προκύπτουν από τις συνδρομές των μελών του ή χορηγίες τρίτων. Ο σύλλογος έχει πραγματοποιήσει αξιόλογες αναβάσεις τόσο σε ελληνικά βουνά όσο και σε ορεινά συμπλέγματα του εξωτερικού.
Είναι αναγνωρισμένο μέλος της Ε.Ο.Ο.Α (Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης) και διαθέτει τμήματα Ορεβασίας, Πεζοπορίας και Ορεινής Ποδηλασίας. (www.eosa.gr)
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στην Εταιρεία Ενδυμάτων Σπορ και Ειδών Ορειβασίας της Αριδαίας «VORAS ACTION» και προσωπικά στους αδελφούς Μεθόδη και Δημήτρη Εμμανουήλ (μέλος Δ.Σ. του ΕΟΣΑ), χωρίς τη συμμετοχή και τις βοήθειες των οποίων θα ήταν αδύνατη η δημιουργία του άρθρου.