Η «Πράσινη Πολιτεία»

Έχουμε μόλις βγει από το «1827» το εκπληκτικό καφέ αφιερωμένο στην χρονολογία της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου. Βρισκόμαστε στο «WESTIN», την υπέροχη μονάδα που καταλαμβάνει όλο το δυτικό τμήμα, ως την θαυμάσια αμμουδερή παραλία της COSTA NAVARINO. Ο Γεωπόνος Γιώργος Παρασκευόπουλος Υπεύθυνος Πρασίνου του συγκροτήματος, σκύβει σ’ ένα παρτέρι και κόβει μερικά πράσινα φυλλαράκια. Αμέσως η ατμόσφαιρα γύρω από τα χέρια του ευωδιάζει από την χαρακτηριστική και τόσο ευχάριστη μυρωδιά του δυόσμου. Είναι ένας από τους αναρίθμητους αρωματικούς θάμνους που καταλαμβάνουν κάθε ελεύθερο χωμάτινο χώρο της «Πράσινης Πολιτείας» της απέραντης εδαφικής επικράτειας της COSTA NAVARINO.

Περιδιαβαίνουμε τις ποικίλες εγκαταστάσεις με τον άψογο σχεδιασμό και λειτουργικότητα, την υψηλή αισθητική. Παντού συμπρωταγωνιστής παραμένει το φυσικό περιβάλλον του τόπου. Αυτή άλλωστε υπήρξε η φιλοσοφία της COSTA NAVARINO από τον αρχικό οραματιστή της, τον αείμνηστο καπετάν-Βασίλη Κωνσταντακόπουλο: να διατηρηθεί, παράλληλα με την κατασκευή των εγκαταστάσεων, αναλλοίωτη η φυσιογνωμία της συνολικής περιοχής. Για την ολοκλήρωση αυτού του τόσο φιλόδοξου σχεδίου αναλήφθηκε ένα γιγάντιο έργο, πρωτοποριακό και μοναδικό, όχι μόνον για τα δεδομένα της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Οι αριθμοί που συνθέτουν αυτό το έργο είναι ιλιγγιώδεις: ως σήμερα έχουν φυτευθεί συνολικά περισσότεροι από 600.000 θάμνοι, πάνω από 7.000 καλλωπιστικά και οπωροφόρα δέντρα, που ανήκουν σε πάνω από 100 διαφορετικά είδη της τοπικής χλωρίδας.

Υλοποιείται επίσης το μεγαλύτερο πρόγραμμα μεταφύτευσης δέντρων στην Ευρώπη. Με την έναρξη των εργασιών και κατασκευών συγκροτήθηκε μια επιστημονική ομάδα από διάφορες ειδικότητες, σχετικές με το φυσικό περιβάλλον και την αρχιτεκτονική του τοπίου. Η ομάδα αυτή ανέλαβε την μεταφύτευση των ελαιόδεντρων και των οπωροφόρων δέντρων σε ειδικά σχεδιασμένο χώρο προσωρινής τοποθέτησης. Μνημιακά ελαιόδεντρα, πελώριου όγκου και βάρους και ηλικίας πολλών αιώνων εκριζώθηκαν με ύψιστη φροντίδα και μεταφέρθηκαν με μεγάλους γερανούς. Ήταν ατελείωτες ώρες δουλειάς, προσοχής αλλά και αγωνίας πολλών ανθρώπων. Με την ολοκλήρωση της ανέγερσης των εγκαταστάσεων τα δέντρα εκριζώθηκαν για άλλη μια φορά και μεταφυτεύθηκαν στην οριστική τους θέση στους χώρους της μονάδας, με την ακρίβεια του αρχικού σχεδιασμού. Ήταν ένα έργο απαιτητικό, πρωτόγνωρο σε έκταση και βαθμό δυσκολίας, που ήρθε σε πέρας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που θα μπορούσε να περιμένει κανείς. Το ποσοστό της επιτυχούς μεταφύτευσης άγγιξε σχεδόν το 100%. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος –που συνεχίζει να είναι σε εξέλιξη- θα έχουν μεταφυτευτεί τουλάχιστον 16.000 ελαιόδεντρα και περισσότερα από 8.000 οπωροφόρα δέντρα. Το μέγεθος του εγχειρήματος αλλά και οι αριθμοί είναι πρωτοφανείς. Μ’ αυτό το πρόγραμμα η COSTA NAVARINO συμμετέχει με τρόπο ιδανικό στην εκστρατεία BILLION TREE CAMPAIGN, του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP)

Το ενδιαφέρον προς το φυτικό περιβάλλον του τόπου συνεχίστηκε με την προσπάθεια αποκατάστασης και ανάδειξης του παραποτάμιου οικοσυστήματος του ποταμού Σέλα, που εντάσσεται στο δίκτυο NATURA 2000. Οι δράσεις πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ), με βάση την εγκεκριμένη ειδική μελέτη. Τα έργα της φάσης αυτής περιλάμβαναν απομάκρυνση του μη ιθαγενούς καλαμιού και παράλληλη ενίσχυση της παρόχθιας βλάστησης με φυτεύσεις θάμνων και δέντρων που ευδοκιμούν στην  περιοχή. Σε επιλεγμένες θέσεις στις παρόχθιες περιοχές του Σέλα φυτεύτηκαν συνολικά 335 δέντρα όπως πλατάνια, ιτιές, αρμυρίκια και κουτσουπιές και επιπλέον 1.622 θάμνοι διαφόρων τοπικών ειδών, όπως πικροδάφνες, βιβούρνα, μυρτιές και λυγαριές.

Τα μεγέθη και οι αριθμοί είναι στ’ αλήθεια εντυπωσιακοί. Εξίσου συναρπαστική είναι και η περιήγησή μας ανάμεσα στους αναρίθμητους θάμνους, βότανα και αρωματικά φυτά. Συναντάμε λοιπόν σε μια ωραιότατη διαδοχή δεντρολίβανο, λεβάντα τεσσάρων ποικιλιών, μυρτιές, πικροδάφνες και γιασεμιά. Πιο κάτω φασκόμηλο και ρίγανη, μελισσόχορτο για θαυμάσια αφεψήματα, χαμηλά θαμνάκια μέντας με φύλλα στρογυλλά και πολύ φαρδειά. Να και μια μοναχική μουσμουλιά ή «μεσκουλιά», όπως λέγεται εδώ.

–Πώς ψήλωσε έτσι τούτη η λεβάντα; ρωτάμε τον Γιώργο

-Είναι φυτεμένη στη σκιά, και στην προσπάθειά της να συναντήσει το φως, ψηλώνει συνεχώς.

Θυμάρι στη συνέχεια, ανθισμένες λεύκες και μωβ λαδανιές. Πανέμορφες ροδιές και πυκνό δάσος από σχοίνους και αρμυρίκια. Περνάμε στην εδαφική επικράτεια της μονάδας του Ρωμανού. Εδώ μας υποδέχεται καλοκουρεμένο γρασίδι, μια ακόμη ποικιλία λεβάντας και το «τεύκριο», με το όμορφο μωβ λουλουδάκι. Να και η περίφημη Προεδρική Σουΐτα, με την ανεμπόδιστη θέα στον ορίζοντα του πελάγους.

Μερικές δεκάδες μέτρα, μετά το τοπίο μεταβάλλεται, επανέρχεται στην αρχική φυσική του μορφή. Εδώ δεν μας εντυπωσιάζουν πια οι έξοχες στοχευμένες επεμβάσεις του ανθρώπου, με την αφθονία των και φροντισμένων θάμνων και φυτών. Τώρα κυριαρχούν απέραντες αμμοθίνες, καλυμένες από μακκία βλάστηση (1) τόσο πυκνή και αδιαπέραστη, που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από ζούγκλα. Σ’ αυτή τη συμπαγή καταπράσινη επικράτεια συνωθούνται με αξιοθαύμαστη αλλά διακριτικά ελεγχόμενη αναρχία σχοίνοι, φιλλύκια, πουρνάρια και μυρτιές. Ανάμεσά τους παρεμβάλλονται αμέτρητες αυτοφυείς, λεπτεπίλεπτες καλαμιές που σείονται και θροΐζουν γλυκόηχα στο φύσημα του ανέμου. Ενός ανέμου πελαγίσιου και παντοδύναμου, που εκτονώνει στην ακροθαλασσιά το μεγαλύτερο μέρος της ορμής του.

Με ξύλινο διάδρομο διασχίζουμε τη ζούγκλα και φτάνουμε στην διάσημη και αχανή αμμουδερή παραλία της COSTA NAVARINO. O Ζέφυρος κι ο Μαΐστρος, μετά τη μακρά διαδρομή τους από τα βάθη του Ιονίου, έχουν στήσει έναν τρελό, αδιάκοπο χορό με τα κύματα της ακτής. Ο βρυχηθμός των κυμάτων, το αφρισμένο ξέσπασπά τους  στην αμμουδιά, μας μεταφέρουν σε μακρινά, εξωτικά νησιά του Ειρηνικού. Είν’  ένα περιβάλλον μαγικό, που αλλάζει φυσιογνωμία συνεχώς, ανάλογα με την ώρα της ημέρας και τη διάθεση του καιρού. Σ’ αυτό το τοπίο της συγκλονιστικής λιτότητας, -χρυσή αμμουδιά, πέλαγος κι ουρανός-, ξεχωρίζει ένα και μοναδικό ανθρώπινο έργο: είναι το «BARBOUNI», ένα πανέμορφο ξύλινο ταβερνάκι στηριγμένο σε χοντρούς ξύλινους πασσάλους, μπηγμένους στην αμμουδιά. Είναι ο μοναχικός και προνομιούχος βιγλάτορας του πελάγους, που χαρίζει από τα τραπεζάκια του δειλινά και θέα μοναδική. Εδώ με μπουνάτσα ή παραζάλη, με γαλανό ή μολυβένιο ουρανό, αποξεχνιέται κανείς, εύχεται να μπορούσε, έστω και λίγο να σταματήσει ο χρόνος….

ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ COSTA NAVARINO

H TEMES ΑΕ, ο φορέας ανάπτυξης της COSTA NAVARINO, έχει ενστερνισθεί ως φιλοσοφία της τον σεβασμό προς το περιβάλλον και την τοπική κοινωνία, καθώς και την διατήρηση της παράδοσης. Απώτερος στόχος είναι η καθιέρωση της Μεσσηνίας ως τουριστικού και περιηγητικού προορισμού παγκοσμίου φήμης, με κορυφαίας ποιότητας υπηρεσίες και συνθήκες διαμονής.

Από τα αρχικά, ήδη, στάδια η TEMES έχει δεσμευτεί για την αειφόρο διαχείριση των υδάτινων πόρων της ευρύτερης περιοχής της δυτικής Μεσσηνίας. Για το σκοπό αυτό έχει εκπονήσει μια εκτενή μελέτη  διαχείρισης που στοχεύει:

-στην καταγραφή των διαθέσιμων υδάτινων πόρων

-στην επίπτωση της κλιματικής αλλαγής στην ποιότητα και διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων

-στον σχεδιασμό ενός συστήματος βιώσιμης διαχείρισης υδάτινων πόρων για την COSTA NAVARINO, με αποκλειστική αξιοποίηση νερού, που ανανεώνεται φυσικά μέσω του ετήσιου υδρολογικού κύκλου.

-στην παροχή υδρο-γεωλογικών πληροφοριών στους τοπικούς φορείς.

Το πρακτικό αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτής της μελέτης ήταν σημαντικό: όλες οι αρδευτικές ανάγκες της COSTA NAVARINO, συμπεριλαμβανομένων και των γηπέδων γκολφ, καλύπτονται από δύο λιμνοδεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 700.000 κυβικών μέτρων, που κατασκευάστηκαν ειδικά για τον σκοπό αυτό.

Οι λιμνοδεξαμενές είναι πλήρως εντεταγμένες στο φυσικό περιβάλλον του τόπου.

Γεμίζουν κατά την χειμερινή περίοδο, αξιοποιώντας μια ελάχιστη ποσότητα, μόλις το 2% της πλεονάζουσας επιφανειακής απορροής των τοπικών ρεμάτων και ποταμών, πριν εκβάλουν στις Ιόνιες ακτές. Όλο αυτό το νερό από τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού (2) καλύπτει πλήρως τις αρδευτικές ανάγκες της COSTA NAVARINO για όλη τη διάρκεια του έτους (3)

Η ποσότητα αλλά και η ποιότητα του υπογείου και επιφανειακού νερού παρακολουθούνται συνεχώς. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται η πιο σύγχρονη τεχνολογία, μέσω ενός εκτενούς δικτύου σταθμών συνεχούς δειγματοληψίας και παρακολούθησης. Το βέβαιο είναι, ότι η «Πράσινη Πολιτεία» της COSTA NAVARINO, εκτός από τις ομορφιές και ιδιαιτερότητές της που είναι ορατές παντού, φροντίζει και για την καλή υγεία του οικοσυστήματος της συνολικής περιοχής. Είναι μια φροντίδα διαρκής που εκτιμάται ιδιαίτερα τόσο από τους Έλληνες  όσο-βεβαίως- και από τους ευαισθητοποιημένους με το φυσικό περιβάλλον ξένους επισκέπτες.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

• Μακκία είναι ο τύπος της σκληρόφυλλης και πλατύφυλλης θαμνώδους βλάστησης, που αποτελείται κυρίως από αείφυλλους θάμνους και μικρά δέντρα με δερματώδη φύλλα (ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΠΑΠΥΡΟΣ)
• Πρόκειται για τριτογενή επεξεργασία
• Η συνολική έκταση με τις φυτεύσεις του συγκροτήματος είναι 2.700 στρέμματα.