Η Νάουσα διαθέτει ένα μοναδικό προνόμιο. Σε απόσταση μόλις 16 χλμ. από την πόλη βρίσκονται δυο από τα διασημότερα Χιονοδρομικά κέντρα της χώρας, τα 3-5 Πηγάδια και τα Σέλι. Στο άρθρο αυτό θα περιοριστούμε σ’ ένα συναρπαστικό χειμωνιάτικο οδοιπορικό στα 3-5 Πηγάδια.

Οι εικόνες με την ιδιαίτερη χειμωνιάτικη ομορφιά αρχίζουν αμέσως μετά την πόλη της Νάουσας καθώς ανηφορίζουμε προς το βουνό. Είναι οι απαλές λοφοπλαγιές, όπου μέσα σε παχύ στρώμα χιονιού, «κοιμούνται» περιμένοντας την άνοιξη, τα κλήματα του περίφημου Ναουσαίικου αμπελώνα.

Λίγο πιο πάνω, σ’ ένα κτήμα με οπωροφόρα, προβάλλουν ανάμεσα στις λευκές κηλίδες του χιονιού οι κρόκοι, με την εκτυφλωτική κίτρινη ομορφιά τους. Λουλούδια ανθεκτικά στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, συνυπάρχουν με το χιόνι αρμονικά και, μόλις λιώσει, βρίσκουν την ευκαιρία να ξεπροβάλουν απ’ τη γη.

Η πορεία προς το βουνό συνεχίζεται ανηφορική με αλλεπάλληλες στροφές. Το ασφάλτινο οδόστρωμα είναι καλά καθαρισμένο από το χιόνι. Μόνον σε μερικά ανήλιαγα σημεία παραμένει ένα λεπτό στρώμα πάγου, που στη διάρκεια της μέρας δεν είναι επικίνδυνο. Η πανέμορφη βουνίσια διαδρομή περνάει τα τελευταία χιλιόμετρα μέσα από αμιγές δάσος οξιάς.

16 χλμ. μετά την πόλη η ηρεμία του δασικού τοπίου εξαφανίζεται, αποκαλύπτεται απέναντί μας η πελώρια χοάνη των 3-5 Πηγαδιών. Αν κι είναι νωρίς ακόμη, ο μεγάλος χώρος στάθμευσης που διαθέτει θέσεις για 800 αυτοκίνητα, κοντεύει να γεμίσει. Αρχές Φλεβάρη, το Σαββατιάτικο πρωινό είναι ηλιόλουστο, οι λάτρεις του χιονιού συρρέουν μαζικά. Το πρωί της Κυριακής θα είναι περισσότεροι. Περνάμε αρχικά μπροστά από τις πίστες αρχαρίων και παιδιών. Μέχρι να συνηθίσει κανείς, τα πρώτα βήματα στο χιόνι είναι δύσκολα, οι συνεχείς τούμπες δημιουργούν εικόνες κωμικές. Υπάρχουν ωστόσο και παιδιά, όχι μεγαλύτερα των 4 ετών, που κατεβαίνουν την ήπια πλαγιά με την δεξιοτεχνία έμπειρου σκιέρ. Απ’ αυτά τα ατρόμητα παιδιά θα γεννηθούν οι αυριανοί αθλητές και πρωταθλητές. Η αγάπη των Ναουσαίων για το Βέρμιο και γενικά για το βουνό είναι παλιά. Επίσημα όμως εκφράστηκε από το 1932, χρονιά ίδρυσης του ΕΟΣ Νάουσας. 4 χρόνια αργότερα πραγματοποιούνται οι πρώτοι χιονοδρομικοί αγώνες στο Βέρμιο, ενώ το 1937 ο ΕΟΣ διοργανώνει στο Σέλι τους πρώτους πανελλήνιους χιονοδρομικούς αγώνες. Έκτοτε οι ετήσιοι χιονοδρομικοί αγώνες καθιερώθηκαν στο Σέλι, που απέκτησε έτσι φήμη πανελλήνια.

Οι δραστηριότητες αυτές συνεχίστηκαν στο Σέλι μέχρι το 1968. Ήδη όμως από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 είχε παρατηρηθεί σημαντική μείωση του ύψους του χιονιού. Ο προβληματισμός του ΕΟΣ Νάουσας κατέληξε στην επιστευμένη έρευνα της περιοχής των Πηγαδιών, που αποδείχθηκε ότι κρατούσε πολύ περισσότερο χιόνι από το Σέλι. Τα γεγονότα πιά έχουν πάρει το δρόμο τους. Τον Οκτώβριο του 1970 αρχίζει η διάνοιξη χιονοδρομικής πίστας μήκους 2000 και πλάτους 60 μέτρων ενώ τον Νοέμβριο του ίδιου έτους τοποθετείται ο σκελετός της στέγης στο καταφύγιο. Από τότε, χρόνο με το χρόνο η πρόοδος είναι εμφανής. Το 1974 τελειώνει το μεγάλο καταφύγιο και το 1976 τοποθετείται ο πρώτος συρόμενος αναβατήρας. Κατασκευάζεται το πρώτο γήπεδο ποδοσφαίρου σε βουνό και το καλοκαίρι του 1976 έρχεται για προπόνηση η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα, ο Άρης Θεσσαλονίκης. Τα τρία Πηγάδια είχαν πια καθιερωθεί.

Στην πορεία του χρόνου οι εγκαταστάσεις εκσυγχρονίζονται και εμπλουτίζονται συνεχώς. Έτσι σήμερα το χιονοδρομικό θεωρείται ένα από τα πιο ολοκληρωμένα της χώρας. Εκτείνεται σε υψόμετρο από 1430-2005 μέτρα. Διαθέτει εναέριο αναβατήρα με διπλή καρέκλα και 6 συρόμενους, μία πίστα αρχαρίων και τέσσερις ακόμη διαφόρων βαθμών δυσκολίας με τις ονομασίες Φίλιππος, Αριστοτέλης, Λούκι και Παράσεισος. Επίσης «snow-board park» για τους λάτρεις της χιονοσανίδας, που προσφέρεται για φιγούρες και άλματα με την καθοδήγηση δασκάλου. Υπάρχουν ακόμη δρόμοι αντοχής μήκους 3,5-20 χιλιομέτρων αλλά και μονοπάτι ορειβασίας, αφού από εδώ περνάει η διαδρομή του Διεθνούς Ορειβατικού Μονοπατιού Ε4. Τα 3-5 Πηγάδια είναι το μοναδικό Χιονοδρομικό Κέντρο στην Ελλάδα που διαθέτει τεχνητή λίμνη και δίκτυο τεχνητής χιόνωσης μήκους 3,5 χλμ., που εξασφαλίζει άριστη ποιότητα χιονιού σ’ όλες τις πίστες. Έτσι, εκτός απρόβλεπτων καιρικών συνθηκών, η διάρκεια λειτουργίας του εκτείνεται από τις αρχές Δεκεμβρίου ως τα μέσα Απριλίου. Η λίμνη όμως αυτή, εκτός από την τεχνητή χιόνωση, χρησιμοποιείται και για προπόνηση από χειμερινούς κολυμβητές, που προετοιμάζονται για τους αγώνες στα παγωμένα ποτάμια της Σιβηρίας.

Εδώ και 18 χρόνια πραγματοποιείται πανελλήνιο πρωτάθλημα για μη αθλητές χιονοδρόμους με πλήθος συμμετοχών και πολλές εκδηλώσεις. Εφέτος οι αγώνες θα πραγματοποιηθούν στις 18 Μαρτίου.

Επίσης τον μήνα Μάρτιο θα διεξαχθεί αγώνας κατάβασης με διάφορες ιδιοκασκευές, ξύλινες ή μεταλλικές. Αμέσως μετά την χειμερινή περίοδο και συγκεκριμένα από τις 6 ως τις 8 Μαίου, θα διεξαχθεί αγώνας παγκοσμίου κυπέλλου ορεινής ποδηλασίας μήκους 100 χιλιομέτρων, με διοργανωτές τον Δήμο Νάουσας, τον τοπικό Ποδηλατικό Σύλλογο και την Εταιρεία Out Sprorts.

Η υποδομή του χιονοδρομικού για την εξυπηρέτηση επισκεπτών και αθλητών είναι σημαντική, αφού περιλαμβάνει ξενοδοχείο και ξενώνα συνολικής δυναμικότητας 100 κρεβατιών, εστιατόριο πλήρως εξοπλισμένο με χωρητικότητα 250 ατόμων, πέντε συνολικά μικρά και μεγάλα καφέ, καθώς και χώρους άθλησης στεγασμένους και υπαίθριους. Αυτός άλλωστε, εκτός από το θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον, είναι ο λόγος που από τα μέσα Ιουνίου ως τα μέσα Σεπτεμβρίου, χρησιμοποιείται για την αγωνιστική προετοιμασία πολλών ομάδων.

Μπροστά στις πίστες και στον εναέριο αναβατήρα ξεκινάει σήμερα επίσημα τη λειτουργία του ένα πανέμορφο LIFT BAR, εξ’ ολοκλήρου ξύλινο. Πίνουμε ένα καφεδάκι ανάμεσα στους σκιέρ με τις πολύχρωμες στολές, ντυνόμαστε καλά και κατευθυνόμαστε στην αφετηρία του αναβατήρα. Το διπλό κάθισμα επιβραδύνει την κίνησή του για ένα δευτερόλεπτο, όσο είναι αρκετό για να βολευτούμε. Ένα μικρό τράνταγμα και αμέσως αρχίζει το εναέριο ταξίδι. Κάτω από τα πόδια μας, στα 1460 μ., άνθρωπος, αυτοκίνητα και εγκαταστάσεις απομακρύνονται και μικραίνουν.

Νιώθουμε ανάλαφροι, μετέωροι ανάμεσα ουρανού και γης. Καλή είναι η ανάβαση με τα πόδια στις κορφές αλλά μερικές φορές και η τεχνολογία δεν είναι άσχημη.

Περνάμε πάνω από συνεχείς πίστες, διαμορφωμένες ανάμεσα σε δάση οξιάς. Πολλοί χιονοδρόμοι κατηφορίζουν με κινήσεις χορευτικές, εξουδετερώνουν με μαεστρία τις απότομες κλίσεις της πλαγιάς. Ανεβαίνουμε συνεχώς. Κάποια στιγμή χάνεται ο ήλιος πίσω απ’ το βουνό, μας τυλίγει η σκιά. Αστραπιαία η θερμοκρασία πέφτει κατακόρυφα. Σ’ ένα 5λεπτο ο ήλιος ξαναβγαίνει, δεχόμαστε τις ακτίνες του με ευχαρίστηση.

Η εναέρια διαδρομή πλησιάζει προς το τέλος της. 14 λεπτά μετά την αναχώρησή μας πατάμε το μαλακό χιόνι στα 2.000 μέτρα, λίγο πιο κάτω από το καταφύγιο του ΕΟΣ. Ένας μαγευτικός ορίζοντας απλώνεται ολόγυρά μας. Καϊμάκτσαλάν, πίσω του οι κορυφές των Σκοπίων, Πίνοβο και Τζένα και χαμηλά το Πάικο. Βαδίζουμε μερικές δεκάδες μέτρα. Πίσω από το καταφύγιο νέος ορίζοντας. Η πεδιάδα της Πτολεμαΐδας με τους καπνούς των εργοστασίων της, το Σινιάτσικο, η κορυφή του Βερμίου και ο όγκος του Ολύμπου. Στα ΒΔ αντικρίζω τα κατάλευκα υψίπεδα, που οδηγούν στο Άνω Σέλι. Όταν τα είχα διασχίσει το καλοκαίρι ήταν καταπράσινα βοσκοτόπια. Τώρα είναι απέραντες χιονοπίστες, που αστράφτουν εκτυφλωτικά στο φως του ήλιου.

– Αν θέλετε, μπορείτε να οργανώσετε μια εξόρμηση ως εκεί με snow-mobile, μας λέει ο Χρήστος Παππάς, Πρόεδρος της ΔΕΤΑΒ, (Δημοτική Επιχείρηση Τουριστ. Ανάπτυξης Βερμίου), παλιός χιονοδρόμος και αργότερα προπονητής.

Η ιδέα είναι σαγηνευτική. Επιστρέφουμε στην κοσμοπλημμύρα και κατευθυνόμαστε αμέσως στο σημείο όπου είναι συγκεντρωμένα τα snow-mobile. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το snow-bas, ένα κατακόκκινο λεωφορειάκι με ερπύστριες, όχημα εξαιρετικό παντός εδάφους.

Ο Στέργιος Κόνας και ο Παναγιώτης Λίππας δέχονται πρόθυμα να μας πάνε μια βόλτα. Ο γνωστός μου από το καλοκαίρι δασικός χωματόδρομος έχει μεταβληθεί σε μια υπέροχη πίστα χιονιού. Τα θορυβώδη οχήματα – αυτοί οι πανίσχυροι μηχανικοί «σκιέρ» με ιπποδυνάμεις που ξεπερνούν τους 100 ίππους – γλιστρούν πάνω στη λευκή επιφάνεια με απίστευτη ευχέρεια. Στις ευθείες αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες, που μερικές φορές πλησιάζουν τα 50 χλμ. την ώρα. Μη φορώντας κατάλληλα ρούχα είμαστε απόλυτα εκτεθειμένοι στον αέρα, που μας μαστιγώνει παγωμένος. Η αίσθηση όμως αυτής της αμεσότητας με το χιονισμένο περιβάλλον είναι μοναδική.

Σ’ ένα 12λεπτο φτάνουμε στο δεύτερο καταφύγιο το ΕΟΣ, ένα όμορφο πετρόχτιστο οίκημα σε υψόμετρο 1920 μ. Στο ισόγειο το τεράστιο τζάκι είναι αναμμένο. Πέτρινο δάπεδο, φλοκάτες, καναπεδάκια και παράθυρα με θέα στην χιονόλευκη απεραντοσύνη. Στον δεύτερο όροφο πέντε δωμάτια με δυο διπλές κουκέτες το καθένα. Η διανυκτέρευση εδώ πρέπει να είναι αληθινή εμπειρία.

Ο Στέργιος γεμίζει τα ποτηράκια με τσίπουρο Ναουσαίικο.

– Έτσι, για να ζεσταθούμε λίγο. Σήμερα, δυστυχώς, δεν προλαβαίνουμε να πάμε προς Άνω Σέλι. Σε λίγο θα φύγει ο ήλιος και το κρύο θα είναι φοβερό. Την προηγούμενη εβδομάδα η θερμοκρασία είχε κατεβεί στους -35^Ο C.

Τρεις μέρες αργότερα επιστρέφουμε. Καθημερινή όπως είναι, το χιονοδρομικό μας υποδέχεται ήρεμο. Τίποτε δεν θυμίζει την κοσμοπλημμύρα του Σαββατοκύριακου. Η μέρα είναι ηλιόλουστη και ζεστή, εμείς όμως φοράμε όσα ρούχα χωράνε κάτω απ’ τα μπουφάν. Έχουμε επίσης και δεύτερο σκούφο, εσωτερικό ολοπρόσωπο, που δεν διαφέρει από κουκούλα τρομοκράτη. Μήπως είμαστε λίγο υπερβολικοί;

4 snow-mobiles παρατάσσονται το ένα πίσω από το άλλο. Ο αρχηγός δίνει το σύνθημα και ξεκινάμε. Ίδια υπέροχη αίσθηση και πάλι. Είμαστε απόλυτοι κυρίαρχοι του χιονιού. Σε λίγα λεπτά εγκαταλείπουμε το δάσος, παρακάμπτουμε το καταφύγιο και βγαίνουμε στα υψίπεδα, κοντά στα 2.000 μέτρα. Απέραντες λευκές επιφάνειες, επίπεδα, και καμπύλες, χωρίς την παραμικρή έξαρση εδάφους, αφού το μεγάλο ύψος του χιονιού έχει καλύψει κάθε ανωμαλία. Τα σκούρα γυαλιά είναι υπερπολύτιμα, εξουδετερώνουν περίφημα τις εκτυφλωτικές αντανακλάσεις. Εξίσου πολύτιμος είναι ο δεύτερος σκούφος, που ελάχιστα σημεία του προσώπου αφήνει εκτεθειμένα. Αυτό που στην άπνοια του χιονοδρομικού έμοιαζε υπερβολή, εδώ στα ανεμοδαρμένα υψίπεδα αποδεικνύεται προνοητικότητα.

Αφήνουμε πίσω μας το καταφύγιο του ΕΟΣ κι αρχίζουμε να κατηφορίζουμε Ν-ΝΔ. Να η χαρακτηριστική συστάδα βράχων και λίγο πιο κάτω ο συνοικισμός Μεγαρεμιώτικα, που δημιουργήθηκε από κτηνοτρόφους σε υψόμ. 1850 περίπου μέτρων και χρησιμοποιείται για θερινή διαμονή. Μόνον λίγες στέγες εξέχουν απ’ το χιόνι. Σε κάποια κοιλώματα εδάφους απλά υποψιαζόμαστε την ύπαρξη σπιτιών. Έτσι θαμμένη στο χιόνι είναι και μια στάνη που είχα φωτογραφίσει το καλοκαίρι με μια 90χρονη γιαγιά με το εγγονάκι της. Αυτή η αίσθηση της καθολικής λευκότητας ολόγυρά μας είναι πρωτόγνωρη, μοναδική. Κατά διαστήματα ο Στέργιος σταματάει και βυθίζει μακρυά λεπτά κοντάρια στα πλαϊνά του δρόμου.

– Αν πέσει ομίχλη, είναι απαραίτητα, μας λέει.

Κατηφορίζουμε συνεχώς με μεγάλες ταχύτητες. Οι σκούρες σιλουέτες των πεύκων παρεμβάλλονται τώρα στο απόλυτο λευκό. Μια τελευταία στροφή του δρόμου και από κάτω μας προβάλλει το Άνω Σέλι, 20 περίπου χιλιόμετρα μακρυά από τη βάση μας. Σταματάμε για μερικά λεπτά μπροστά στην πλατεία της εκκλησίας. Τον εκκωφαντικό θόρυβο των μηχανών διαδέχεται η απόλυτη γαλήνη. Το χωριουδάκι είναι βυθισμένο στο χιόνι και στη χειμέρια νάρκη του. Θα ξαναζωντανέψει και πάλι μετά από ένα τετράμηνο.

Στην επιστροφή, οι πλάγιες και εξασθενημένες ακτίνες του ήλιου αδυνατούν να μας ζεστάνουν.

Λίγη ώρα αργότερα το κρύο θα είναι οδυνηρό.

Απόγευμα πια επιστρέφουμε στη βάση μας. Στο υπέροχο SNOW-BAR CHALET του ΕΟΣ μας περιμένει το αναμμένο τζάκι και ένα ζεστό σαλέπι. Μας το προσφέρει ο Γρηγόρης Μοσχοβάκος, στον οποίο έχει ανατεθεί η λειτουργία του CHALET. Ξεκινώντας σκι δρόμων αντοχής από ηλικίας 10 ετών, ο Ναουσαίος αθλητής μεταπήδησε αργότερα στο δίαθλο σκοποβολής και δρόμων αντοχής με πολλές πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες και συμμετοχές σ’ όλα τα παγκόσμια κύπελλα δίαθλου. Ένας νέος άνθρωπος, λάτρης του βουνού και του χιονιού, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι Ναουσαίοι.

Η νύχτα έχει σκεπάσει τα πάντα από ώρα. Είναι καιρός ν’ αποχαιρετήσουμε τους Ναουσαίους φίλους μας. Τη στιγμή της αναχώρησής μας η εξωτερική θερμοκρασία στα 3-5 Πηγάδια έχει κατέβει στους 12,5 βαθμούς κάτω απ’ το μηδέν.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Ευχαριστούμε θερμά:

– Τον Πρόεδρο της ΔΕΤΑΒ Χρήστο Παππά.

– Τους Στέργιο Κόνα, Παναγιώτη Λίππα, Κώστα Πίτο και Γρηγόρη Μοσχοβάκο για την αξέχαστη εμπειρία του χιονιού.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Διαμονή;

Ενοικιάσεις SNOW-MOBILE και ημερήσιο σαφάρι: ΣΤ. ΚΟΝΑΣ-ΠΑΝ. ΛΙΠΠΑΣ

Τηλ. 6976-677140 και 6976-677147